spread หุ้น คืออะไร? 5 สิ่งที่นักลงทุนไทยต้องรู้ เพื่อลดต้นทุนและเพิ่มกำไร

### บทนำ: สเปรดหุ้นคืออะไร? ทำไมคุณถึงต้องรู้?

ในแวดวงการลงทุนหุ้นไทย คำว่า “สเปรด” อาจทำให้หลายคนรู้สึกสับสน โดยเฉพาะถ้าคุณเคยได้ยินมันบ่อยๆ จากตลาดฟอเร็กซ์ แล้วสงสัยว่าสำหรับหุ้นไทยมันต่างกันยังไง และสำคัญกับการซื้อขายของคุณจริงหรือไม่ จริงๆ แล้ว สเปรดหุ้นหมายถึงช่องว่างระหว่างราคาที่ผู้ซื้อเสนอซื้อสูงสุด (Bid Price) กับราคาที่ผู้ขายเสนอขายต่ำสุด (Ask Price) ซึ่งปรากฏบนกระดานซื้อขายในเวลานั้นๆ มันเป็นส่วนสำคัญที่นักลงทุนไทยทุกคนควรศึกษาลึกๆ เพราะส่งผลโดยตรงต่อค่าใช้จ่ายในการทำธุรกรรมและโอกาสทำกำไร หากเข้าใจสเปรดดี คุณจะวางแผนการเทรดได้ฉลาดขึ้น ลดความเสี่ยงจากความไม่รู้ที่อาจนำไปสู่ความผิดพลาดได้

### ทำความเข้าใจแก่นแท้: ราคา Bid, ราคา Ask และสเปรด

ก่อนจะเจาะลึกสเปรดหุ้น เราต้องเริ่มจากพื้นฐานสองอย่างที่เป็นหัวใจของการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย นั่นคือราคา Bid และราคา Ask ซึ่งทั้งคู่ช่วยกำหนดทิศทางการเคลื่อนไหวของราคาหุ้น

#### ราคา Bid (ราคาเสนอซื้อ) คืออะไร?

ราคา Bid คือราคาสูงสุดที่ผู้ซื้อในตลาดยินดีจ่ายสำหรับหุ้นตัวนั้นๆ ในช่วงเวลานั้น กล่าวง่ายๆ มันคือระดับราคาที่นักลงทุนต้องการเข้าซื้อ และพร้อมที่จะจับคู่กับคำสั่งขายที่เข้ามา ถ้าคุณอยากขายหุ้นให้ได้เงินทันที การขายที่ราคา Bid อาจเป็นทางเลือกที่ช่วยให้คำสั่งของคุณดำเนินการได้เร็ว โดยไม่ต้องรอราคาที่สูงกว่านั้น

#### ราคา Ask (ราคาเสนอขาย) คืออะไร?

ตรงข้ามกัน ราคา Ask คือราคาต่ำสุดที่ผู้ขายยอมรับสำหรับหุ้นตัวนั้น มันแสดงถึงระดับที่นักลงทุนต้องการขายออก และพร้อมจับคู่กับคำสั่งซื้อ หากคุณอยากซื้อหุ้นเดี๋ยวนั้น การซื้อที่ราคา Ask อาจจำเป็นเพื่อให้ได้หุ้นเข้าพอร์ตโดยไม่พลาดโอกาส

#### สเปรด (Spread) คือส่วนต่างระหว่าง Bid-Ask

สเปรดหุ้นเกิดจากการห่างกันของราคา Ask กับราคา Bid ที่แสดงบนกระดาน ช่องว่างนี้คือต้นทุนที่ซ่อนอยู่ในการทำธุรกรรม ซึ่งอาจรวมถึงส่วนแบ่งของโบรกเกอร์หรือค่าจับคู่คำสั่งในตลาด สเปรดที่แคบแสดงถึงตลาดที่มีประสิทธิภาพและสภาพคล่องดี ในขณะที่สเปรดกว้างบ่งชี้ถึงความท้าทายในการซื้อขาย เช่น ในหุ้นที่ไม่ค่อยมีคนสนใจ

### สเปรดหุ้น แตกต่างจากสเปรด Forex อย่างไร?

แม้คำว่า “สเปรด” จะปรากฏในหลายตลาดการเงิน แต่สำหรับหุ้นไทยกับฟอเร็กซ์ มันมีจุดต่างที่ชัดเจนซึ่งนักลงทุนควรรู้เพื่อไม่ให้สับสน

ในฟอเร็กซ์ สเปรดคือค่าธรรมเนียมหลักที่โบรกเกอร์เก็บ โดยวัดด้วยหน่วย Pip และเปลี่ยนแปลงตามคู่สกุลเงินหรือสถานการณ์ตลาด ราคามักมาจากโบรกเกอร์โดยตรงและปรับตัวบ่อยๆ

แต่ในตลาดหุ้นไทย (SET) สเปรดไม่ใช่ค่าธรรมเนียมตรงๆ จากโบรกเกอร์ หากแต่เกิดจากกลไกตลาดและคำสั่งจากผู้เล่นจริงๆ มันแสดงบนกระดานซื้อขาย และวัดตาม Tick Size ซึ่งเป็นหน่วยเปลี่ยนแปลงราคาขั้นต่ำของหุ้นในแต่ละช่วง ไม่ใช่ Pip อย่างฟอเร็กซ์ เราจะโฟกัสที่สเปรดหุ้นไทยล้วนๆ เพื่อให้เข้าใจบริบทที่เหมาะสม

### ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสเปรดหุ้นในตลาดไทย

สเปรดหุ้นไม่ได้นิ่งสนิท แต่เปลี่ยนไปตามสภาพตลาดและลักษณะของหุ้นแต่ละตัว การรู้จักปัจจัยเหล่านี้ช่วยให้นักลงทุนคาดการณ์และจัดการได้ดีขึ้น โดยไม่ต้องเผชิญความประหลาดใจ

#### สภาพคล่อง (Liquidity) และปริมาณการซื้อขาย

สภาพคล่องคือกุญแจหลัก หุ้นใหญ่ใน SET50 หรือหุ้นที่ปริมาณซื้อขายวันละมากๆ มักมีสเปรดแคบ เพราะผู้ซื้อผู้ขายเยอะ คำสั่งจับคู่กันง่ายที่ราคาใกล้เคียง แต่หุ้นเล็กหรือสภาพคล่องต่ำจะมีสเปรดกว้าง เนื่องจากคนสนใจน้อย การจับคู้อาจต้องปรับราคาให้ห่างขึ้นเพื่อดึงดูดฝั่งตรงข้าม

#### ความผันผวน (Volatility) ของราคาหุ้น

ตลาดผันผวน เช่น ช่วงประกาศผลประกอบการ นโยบายเศรษฐกิจ หรือเหตุการณ์โลก จะทำให้ราคาแกว่งแรง สเปรดจึงมักกว้างขึ้นเพราะทุกคนลังเล ทิศทางราคาไม่แน่นอน พวกเขาจึงต้องการช่องว่างมากขึ้นเพื่อคุ้มความเสี่ยง คุณสามารถหาข้อมูลเพิ่มเกี่ยวกับสภาพคล่องและความผันผวนจาก SCB Thailand – What is Liquidity and Volatility เพื่อเห็นภาพชัดยิ่งขึ้น

#### ขนาดของคำสั่งซื้อขาย (Order Size)

คำสั่งใหญ่ๆ ก็มีบทบาท โดยเฉพาะถ้าซื้อหรือขายจำนวนมาก คำสั่งอาจไม่จับคู่หมดที่ราคาดีที่สุด แต่ต้องไล่ไปหลายระดับ ส่งผลให้ราคาเฉลี่ยห่างจาก Bid หรือ Ask เริ่มต้น สเปรดจริงสำหรับคำสั่งใหญ่จึงกว้างกว่าเดิม นักลงทุนควรพิจารณาขนาดคำสั่งให้เหมาะสมเพื่อไม่ให้กระทบต้นทุนมากเกินไป

### ทำความเข้าใจ ‘Tick Size’ และ ‘Dynamic Price Band’ ในตลาดหุ้นไทย

นักลงทุนไทยจะเข้าใจสเปรดลึกซึ้งขึ้น ถ้าทำความรู้จักกลไกเฉพาะของ SET อย่าง Tick Size และ Dynamic Price Band ซึ่งกำหนดรูปแบบสเปรดโดยตรง

#### Tick Size (หน่วยการเปลี่ยนแปลงราคาขั้นต่ำ)

Tick Size คือขั้นต่ำที่ราคาหุ้นเปลี่ยนได้ตามที่ SET กำหนด เช่น หุ้นต่ำกว่า 2 บาท เปลี่ยนทีละ 0.01 บาท (1 สตางค์) แต่ถ้าราคา 100-200 บาท อาจเปลี่ยนทีละ 0.25 บาท มันกำหนดสเปรดแคบสุดที่เป็นไปได้ เช่น ถ้า Tick Size 0.01 บาท สเปรดต่ำสุดคือ 0.01 บาท (Bid 1.00 Ask 1.01) การรู้ Tick Size ช่วยคำนวณต้นทุนขั้นต่ำได้แม่นยำ ดูรายละเอียดเพิ่มจาก ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) – กฎเกณฑ์การซื้อขาย

#### Dynamic Price Band (ช่วงราคาเคลื่อนไหว)

Dynamic Price Band คือเครื่องมือควบคุมไม่ให้ราคาแกว่งรุนแรง โดยกำหนดกรอบราคาวันนั้น ถ้าราคาเลยกรอบ อาจหยุดซื้อขายชั่วคราว (Circuit Breaker) เพื่อระงับความวุ่นวาย แม้ไม่กระทบสเปรดตรงๆ แต่ช่วงตลาดผันผวนใกล้กรอบ สเปรดอาจกว้างเพราะทุกคนระวังตัวมากขึ้น ต้องการช่องว่างเพื่อรับมือความไม่แน่นอน

### กลยุทธ์การจัดการสเปรดหุ้นสำหรับนักลงทุนไทย

รู้จักสเปรดแล้ว การนำไปใช้จริงยิ่งสำคัญ นี่คือวิธีปฏิบัติที่ช่วยให้นักลงทุนไทยจัดการสเปรดได้อย่างชาญฉลาด ลดผลกระทบต่อพอร์ตลงทุน

#### เลือกหุ้นที่มีสภาพคล่องสูง

หุ้นสภาพคล่องดีมักสเปรดแคบ ต้นทุนต่ำ เหมาะสำหรับนักลงทุนรายย่อยที่อยากเข้าออกง่าย ลองมองหุ้นใน SET50 หรือ SET100 ที่ปริมาณซื้อขายสม่ำเสมอ มันช่วยให้คุณเทรดได้คล่องตัว โดยไม่เสียเปรียบจากช่องว่างราคา

#### ใช้คำสั่งซื้อขายที่เหมาะสม (Limit Order vs. Market Order)

ประเภทคำสั่งมีผลมากต่อสเปรดที่คุณเจอ

* **Limit Order (คำสั่งแบบมีเงื่อนไข):** คุณกำหนดราคาตัวเองได้ชัดเจน ช่วยควบคุมไม่ให้จ่ายแพงหรือขายถูกเกินไป เช่น ตั้งซื้อต่ำกว่า Bid หรือขายสูงกว่า Ask ถ้าจับคู่ได้ คุณได้ราคาตามใจ แต่ถ้าราคาไม่ถึง อาจต้องรอ

* **Market Order (คำสั่งราคาตลาด):** ซื้อขายทันทีที่ราคาดีสุดตอนนั้น แต่เสี่ยงเจอ Ask สูงหรือ Bid ต่ำ โดยเฉพาะสเปรดกว้าง หลีกเลี่ยงในหุ้นคล่องต่ำเพื่อไม่ให้ต้นทุนพุ่ง ดูข้อมูล Bid Offer เพิ่มจาก Krungsri Guru – Bid Offer

#### หลีกเลี่ยงช่วงเวลาที่มีสเปรดกว้าง

สเปรดมักกว้างตอนสภาพคล่องต่ำหรือผันผวนสูง

* **ช่วงเปิดและปิดตลาด:** คำสั่งทะลักเข้ามา ราคาไม่แน่นอน สเปรดเลยกว้าง

* **ช่วงประกาศข่าวสำคัญ:** ผลประกอบการหรือนโยบายเปลี่ยน สเปรดขยายเร็วเพราะความลังเล

* **ช่วงสภาพคล่องต่ำ:** เช่น พักกลางวันหรือตลาดต่างประเทศปิด การเลี่ยงช่วงนี้ช่วยประหยัดต้นทุนได้เยอะ โดยเฉพาะถ้าคุณเทรดบ่อย

### สรุป: สเปรดหุ้นไม่ใช่เรื่องน่ากลัว หากเข้าใจและจัดการเป็น

สเปรดหุ้นเป็นส่วนที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในการเทรดหลักทรัพย์ และเป็นต้นทุนที่ทุกคนต้องเจอ แต่ถ้าคุณรู้ว่ามันคืออะไร อะไรกระทบมัน และต่างจากตลาดอื่นยังไง โดยเฉพาะใน SET ที่มี Tick Size กับ Dynamic Price Band คุณจะบริหารการลงทุนได้อย่างมือโปร

นักลงทุนที่เก่งคือคนที่เอาเหล่านี้ไปใช้จริง เช่น เลือกหุ้นคล่องดี ใช้คำสั่งเหมาะสม และเลี่ยงช่วงเสี่ยง เพื่อลดผลจากสเปรดและเพิ่มโอกาสกำไรในตลาดไทย การเรียนรู้ต่อเนื่องคือกุญแจสู่การลงทุนที่ยั่งยืน